Bitwy II wojny światowej

Bitwa o Krete


Bitwa o Kretę – całokształt zmagań wojennych pomiędzy wojskami alianckimi a niemieckimi w maju 1941 roku, których celem było panowanie nad grecką wyspą Kretą, mającą strategiczne znaczenie ze względu na centralne położenie we wschodnim basenie Morza Śródziemnego. Zapoczątkowała je największa operacja powietrznodesantowa wojsk niemieckich podczas II wojny światowej (operacja „Merkury”, niem. Unternehmen Merkur). 20 maja 1941 roku prawie 10 000 żołnierzy 7 Dywizji Lotniczej (spadochronowej) i Powietrznodesantowego Pułku Szturmowego (LLSR), należących do XI Korpusu Lotniczego, zostało zrzuconych w dwóch falach w pobliżu lotnisk i portów na nizinnym, północnym wybrzeżu Krety. Opanowanie któregokolwiek z nich miało umożliwić samolotom transportowym 4 Floty Powietrznej oraz improwizowanej flocie desantowej dostarczenie posiłków – 5 Dywizji Górskiej oraz czołgów z 5 Dywizji Pancernej. Szturm niemieckich wojsk powietrznodesantowych na alianckie pozycje został 20 maja przy dużych stratach odparty; z dwóch dowodzących nim generałów jeden zginął, a drugi został ciężko ranny. Pomimo tego, dzięki wsparciu Luftwaffe, bombardującego alianckie pozycje, niektóre pododdziały zdołały umocnić się w pobliżu bronionego przez nowozelandzką 2 Dywizję Piechoty lotniska w Maleme, leżącego na zachodzie wyspy, oraz zablokować część dróg łączących miasta Krety, paraliżując aliancką obronę. Dowodzący alianckimi siłami Krety (Creforce) nowozelandzki gen. Bernard Freyberg nie zdecydował się na przeprowadzenie generalnego kontrataku. Dowódca niemieckiego XI Korpusu Lotniczego Kurt Student nakazał kontynuowanie operacji i skoncentrowanie niemieckich sił w Maleme. Nad ranem 21 maja Niemcy wykorzystali taktyczny odwrót nowozelandzkiej 2 Dywizji Piechoty i ponawiając szturm oraz desantując rezerwę strategiczną, zajęli lotnisko w Maleme. Umożliwiło to przerzut na Kretę w dniach 21–25 maja pododdziałów 5 Dywizji Górskiej, artylerii, zaopatrzenia oraz ewakuację rannych. Niemiecki desant morski nie powiódł się, gdyż w dniach 21–22 maja 1941 roku Royal Navy kosztem dużych strat zatopiła większość statków należących do jednego z konwojów, a drugi zmusiła do odwrotu. Dowodzenie siłami niemieckimi na Krecie przejął dowódca 5 Dywizji Górskiej gen. Julius Ringel. Niemcy odparli aliancki kontratak na Maleme w nocy z 21 na 22 maja i po przeprowadzeniu przegrupowania rozpoczęli ofensywę na wschód. W jej wyniku zdołali zepchnąć w dniach 23–25 maja 1941 siły ANZAC w kierunku portów w Chanii i Sudzie oraz uzyskać połączenie z broniącymi swoich stref zrzutów pododdziałami 7 Dywizji Lotniczej. W dniach 26–28 maja kontynuujące ofensywę wojska niemieckie przy użyciu zdobytego alianckiego sprzętu oraz wykorzystując chaos w alianckim sztabie, pokonały rezerwowe siły Creforce w walkach o Chanię i Sudę, i zajęły obydwa miasta, rozbijając wojska aliantów na dwie izolowane części. Broniące wschodniej c zęści Krety zgrupowanie w Iraklionie zostało ewakuowane przez Royal Navy w nocy z 28 na 29 maja, a garnizon Rethimno poddał się 30 maja 1941. Siły alianckie z rejonu Chanii i Sudy wycofały się przez góry na południowe wybrzeże wyspy, skąd z portu w Chora Sfakion w dniach 28–31 maja ewakuowano drogą morską ponad 11 tysięcy żołnierzy, a wyczerpane niedobitki Creforce poddały się Niemcom 1 czerwca 1941 roku. W rezultacie 11-dniowej kampanii cała wyspa została opanowana przez Niemców, a broniące jej alianckie siły zostały zniszczone lub zmuszone do ewakuacji.

Bitwy II wojny światowej


Strona stworzona do celów nukowych. Projekt szkolny


Kołobrzeg 2020